ถ้ำน้ำลอดอยู่ในความดูแลของศูนย์ศึกษาธรรมชาติและสัตว์ป่าบริเวณภายในถ้ำจะมืดมาก การเข้าสำรวจถ้ำจึงต้องใช้บริการผู้นำทางซึ่งเป็นคนพื้นที่พร้อมตะเกียงเจ้าพายุส่องทาง ที่ถ้ำแห่งนี้ถึงมีชื่อว่า “ถ้ำน้ำลอด” นั่นเป็นเพราะถ้ำแห่งนี้มีลำห้วยชื่อ “น้ำลาง” ไหลผ่าน ตั้งแต่ปากทางเข้าไปจนถึงถ้ำสุดท้ายที่อยู่ภายในโพรงถ้ำหลักแห่งนี้ สายน้ำกัดเซาะโพรงถ้ำมากกว่าล้านปี เกิดเป็นถ้ำใหญ่ๆ ถึง 3 แห่ง ได้แก่ ถ้ำเสาหิน ถ้ำตุ๊กตา และถ้ำผีแมน เส้นทางท่องเที่ยวทั้ง 3 ถ้ำ ต้องอาศัยการนั่งแพเข้าไป
จากปากทางเข้าด้านหน้า เดินเท้าเข้าไปประมาณ 350 เมตร แล้วนั่งแพต่อไปอีก 300 เมตร ก็ถึง “ถ้ำเสาหิน” ซึ่งเป็นถ้ำแห่งแรกที่คุณจะได้เข้าไปชม ภายในมีธรรมชาติที่น่าสนใจมากมาย ได้แก่ “ม่านหินย้อย” หรือที่เรียกกันว่า “หินกากเพชร” มีลักษณะเป็นตะกอนหินปูนคล้ายม่านมีสีขาวสะท้อนแสง เรียกกันว่า “ผลึกแร่แคลไซด์” ที่เกิดจากน้ำใต้ดินนับพันปี และสิ่งที่โดดเด่นที่สุดในถ้ำแห่งนี้ คือ เสาหินที่ตั้งอยู่ใจกลางถ้ำ มีลักษณะเป็นแท่งเกิดจากหินงอกหินย้อยมาบรรจบกันอย่างสวยงาม มีความสูงประมาณ 21.45 เมตร เปรียบเสมือนเสาหินที่ค้ำเพดานและพื้นถ้ำเอาไว้
ถัดจากถ้ำเสาหิน นั่งแพต่อไปประมาณ 80 เมตร จะถึง “ถ้ำตุ๊กตา” ซึ่งมีความโดดเด่นอยู่ที่หินงอกหินย้อยลักษณะรูปร่างคล้ายตุ๊กตาตั้งเรียงรายอยู่ตามพื้นทั่วทั้งถ้ำ ใกล้ๆ ยังมีภาพเขียนของมนุษย์โบราณก่อนประวัติศาสตร์ โดยเป็นภาพคน สัตว์ และพืช ที่ใช้สีแดงและสีดำในการวาด ไม่มีหลักฐานบ่งบอกว่าสีที่ใช้ทำมาจากอะไร มีทั้งหมดสามภาพ
“ถ้ำผีแมน” เป็นถ้ำสุดท้ายของเส้นทาง ห่างจากถ้ำตุ๊กตาประมาณ 450 เมตรในอดีตภายในถ้ำแห่งนี้มีโบราณวัตถุที่สำคัญมากมาย เช่น ภาชนะดินเผากระดูกมนุษย์โบราณ เครื่องมือหินต่างๆ ซึ่งสันนิษฐานได้ว่ามีอายุประมาณ 2,000 ปีมาแล้ว และชิ้นสำคัญที่ขาดไม่ได้ คือ “โลงผีแมน” โลงศพไม้สักที่เชื่อกันว่าใช้ฝังศพมนุษย์โบราณ นักโบราณคดีเชื่อว่า ร่างที่เคยถูกฝังเหล่านี้ น่าจะเป็นนายทหารชั้นสูง เพราะได้ถูกฝังไว้กับข้าวของที่มีค่า ด้วยความเชื่อที่ว่าจะได้เอาไปใช้ในชีวิตหลังความตายนั่นเอง
รู้ก่อนเที่ยว
“สำหรับการเข้าชมถ้ำนั้น จะเปิดบริการทุกวัน ตั้งแต่เวลา 08.00 -16.00 น. สาเหตุที่ไม่มีการติดตั้งไฟในถ้ำต่างๆ ก็เพื่อเป็นการรักษาถ้ำเหล่านี้ให้สวยงามและคงเดิมอยู่ตลอดเวลา อีกทั้งยังสร้างรายได้เสริมให้กับชาวบ้านใกล้เคียงที่สมัครมาเป็นคนนำทางให้ความรู้แก่นักท่องเที่ยวอีกด้วย”
ใช้เวลาในการเข้าชมถ้ำ
“ประมาณ 2 ชม.”
ขอความร่วมมือ
“กรุณาอย่าสัมผัสหินงอกหินย้อย ภาพเขียนบนผนังและโบราณวัตถุภายในถ้ำ”
ข้อมูลท่องเที่ยว
ห่างจากตัวเมืองแม่ฮ่องสอน ประมาณ 77 กม. ตามเส้นทางหลวง 1095 (ปางมะผ้า-ปาย) ประมาณหลักกิโลเมตรที่ 138-139 มีทางแยกซ้ายจาก อ. ปางมะผ้าเข้าไปตามทางบ้านถ้ำลอดอีกประมาณ 9 กม.
ตำแหน่ง GPS
N19° 34.126’, E98° 16.756’
ติดต่อ สถานีพัฒนาและส่งเสริมการอนุรักษ์สัตว์ป่าถ้ำน้ำลอด
โทร.0 5361 7218
ททท. สำนักงานแม่ฮ่องสอน
โทร.0 5361 2982-3
สิ่งอำนวยความสะดวก เจ้าหน้าที่นำเที่ยว ตะเกียง แพ ห้องน้ำ ที่จอดรถ
ขอบคุณภาพและข้อมูลจาก : www.dooasia.com , http://adventure.tourismthailand.org/ , www.thaimtb.com , th.readme.me